De Hoolter Daânsers

We reizen voor dit interview naar een karakteristieke boerderij in het landelijk gebied van Holten, Salland. Op het erf maken we kennis met leden van de Hoolter Daânsers die een bijzonder stukje erfgoed beoefenen en in stand houden: de tradities en rituelen van folkloristische boerendans. De bezieling van de vrijwilligers spat er vanaf, allen zijn gekleed in de traditionele klederdracht. Inclusief klompen, waarvan het ritmisch geluid in de dansen te horen is.

We spreken met danser en voorzitter van de vereniging Bert en zijn vrouw Regina, danser en lid van de kledingcommissie. Beiden zijn gekleed als bruidspaar, in ‘zondagse dracht’. Ook aanwezig zijn secretaris en danser Willy, accordeonspeelster Ineke en Ria, die niet alleen danst maar zich ook bezighoudt met fondsenwerving. De drie dames zijn gehuld in de blauw-witte ‘daagse dracht’ met een polkamuts, speciaal voor de zomer.

De vereniging

De Vereniging Hoolter Daânsers bestaat momenteel uit elf dansparen, vier muzikanten en een groep leden die niet danst maar wel nauw betrokken is bij de vereniging. De vereniging heeft een bestuur en drie commissies: voor kleding, activiteiten en fondsenwerving.

Bij de Vereniging staat alles in het teken van beoefening van de aloude volkscultuur. Ria vertelt: “We zien dit als ons erfgoed, hoewel we meer de term folklore gebruiken. Naast de uitvoering van folkloristische boerendans, dragen we ook authentieke kleding en vertellen daarover. De afgelopen jaren is daar het dialect ook bij gekomen. We nemen publiek mee naar de jaren 1920 met bijbehorende gewoontes en verhalen.”

Willy vult aan: “We doen dansen uit Salland, maar breiden ons ook uit naar andere Hollandse dansen. Deze dansen zijn enorm universeel; details verschillen van groep tot groep, maar de basis is in Oost-Nederland hetzelfde.”

Bij de dansen horen klompen. Maar hoe danst dat? Bert vertelt lachend: “Het is enorm makkelijk en danst heerlijk. De klompen geven een leuk geluidseffect en samen met de drums van de muziek bepalen ze het ritme.”

Filmpje: de Hoolter Daânsers in actie

Van Holten en lagere scholen tot internationale festivals en het Gelredome

De Hoolter Daânsers treden op bij braderieën, verzorgingshuizen en festivals. Daarnaast geven ze workshops op scholen: “We geven een workshop van een hele dag, vertellen over de accordeon, de dans en de kleding. We sluiten altijd af met een dans samen met de kinderen,” legt Willy uit. “Het is goed dat de kinderen zien dat dit er nog is,” benadrukt Ria: “We staan in de cultuurgids Basisonderwijs binnen de gemeente Rijssen-Holten.” De dansgroep vindt het belangrijk dat mensen hun geschiedenis en erfgoed kennen.

“Vroeger trok onze dansgroep veel aandacht, omdat we vaak naar het buitenland reisden,” vertelt Ineke. Willy vult aan: “Bij internationale folklorefestivals werden ook Nederlandse groepen, waaronder wij, uitgenodigd. Tegenwoordig proberen we nog steeds eens per jaar de grens over te gaan.”

De vernieuwde website van de vereniging heeft de zichtbaarheid vergroot. “Dit merken we echt,” zegt Willy.“ In maart werden we zelfs uitgenodigd door de Snollebollekes voor 30.000 mensen in de Gelredome! Ze vroegen ons voor het nummer ‘klompendans’ van Rowwen Hèze omdat ze echte traditionele klompendansers op het podium wilden.”

“In maart traden we nog op met Snollebollekes voor 30.000 mensen in de Gelredome!”

Ledengroei

Inmiddels bestaat de dansgroep al 46 jaar. Hoe heeft de vereniging de tand des tijds overleefd? Ria vertelt: “We zijn in de loop der jaren wel wat gekrompen, maar momenteel groeien we weer. Onze oudste danser is 87 jaar en danst nog elke week.” De vereniging blijft nieuwe leden trekken, mede doordat dansgroepen in de omgeving zijn gestopt, vooral tijdens de corona pandemie. “Omdat wij voldoende muzikanten hebben bij onze groep, zijn we aantrekkelijker. Zonder muzikanten gaat het optreden niet door,” stelt Bert. “Andere dansgroepen repeteren vaker met een cd of bandje, dit doen wij niet.”

“We hebben een relatief jonge groep,” zegt Willy. “Steeds meer paren van andere gestopte dansgroepen sluiten zich bij ons aan. Nooit een hele groep. Maar dat is beter, want als paar pas je je makkelijker aan.” “En we selecteren niet!” roept Ria. Iedereen kan dus meedoen, wat deze dansgroep toegankelijk maakt.”

“Groepen in Hellendoorn en Bornerbroek doen gelijksoortige dansen op klompen,” vertelt Willy. “Tegenwoordig vinden we elkaar beter. Al meer dan een jaar wisselen we dansparen uit met de groep uit Hellendoorn. Voor bepaalde optredens lenen we vaak mannen van Hellendoorn, omdat we hier een tekort hebben. Zo blijven beide groepen bestaan, met een beetje uitwisseling.” zegt ze lachend.

Uitdagingen

Toch zijn er zeker uitdagingen. “We bereiken jongeren wel, maar boerendans spreekt hen niet aan,” vertelt Ineke. “Op basisscholen vinden kinderen het leuk, maar ze zetten het niet voort. Het is niet hip genoeg voor jongeren.” Ineke vult aan: “Het beeld is dat we saai en langzaam dansen, maar we dansen vaak echt op tempo.” Bert benadrukt het tegendeel: “Het is echt een sport, echt wel zweten soms!”

“Het is echt wel een sport, echt wel zweten soms”

De groep wordt vaak uitgenodigd voor evenementen, waar de reacties positief zijn. “Mensen vinden het leuk dat de dansgroep bestaat, maar worden niet snel lid,” zegt Ria. “De klederdracht is voor sommigen een drempel,” zegt Willy. “Wij zijn trots op deze kleding, maar anderen vinden dit een minder leuk onderdeel.”

Familiegevoel en saamhorigheid 

Maar wat maakt het lid zijn van de Hoolter Daânsers dan zo leuk? Dat is geen moeilijke vraag voor Regina: “De saamhorigheid en gezelligheid. Er is een fijne sfeer waarin iedereen zich comfortabel voelt.” Willy vult aan: “Een optreden is veel teamwork. We gaan samen op pad, bereiden ons samen voor en helpen elkaar met aankleden.”

“Het voelt alsof de groep een familie is,” zegt Regina. “Onze vaste repetitiedagen op dinsdag zijn echt gezellige avonden.” Bert vult aan: “We beginnen met koffie rond 20.00 uur, dan dansen we. Tijdens de pauze drinken we nog iets, daarna dansen we verder tot 22.00 uur en is het tijd voor een borreltje en gezelligheid in de bar.”

“De groep voelt als een soort familie.” 

Reizen is ook een belangrijk onderdeel van deze dansgroep. Hoewel ze nu minder reizen dan bij de oprichting, blijft het een hoogtepunt voor alle leden. “We worden uitgenodigd voor verschillende ‘Hollandse Weken’ in bijvoorbeeld Normandië en in Frankenberg waren we op de Europeade. Er waren 1000 dansers uit heel Europa en 18 dansers op klompen. Dat waren wij!” vertelt Ria. Waar ze heengaan, maken ze contacten. Ineke vertelt over hun uitgebreide netwerk: “We hebben veel verschillende vrienden gemaakt in Zweden, Denemarken, Duitsland en IJsland. Het is mooi dat iedereen daar dezelfde interesse heeft!”

En gaan de Hoolter Daânsers hun 50-jarig jubileum halen? Willy: “Daar gaan we wel van uit. Over een paar jaar zullen andere dansgroepen misschien niet meer bestaan, maar omdat wij eigen muzikanten hebben en een jongere groep, zie ik onze nabije toekomst positief in. Wij selecteren niet, dus iedereen kan er in principe bij.”

“We geloven allemaal dat de vereniging er over 10 jaar nog zal zijn en dat we dan nog steeds zullen dansen.”

In het najaar van 2024 reizen de Folkloristische Dansgroep Hellendoorn en de Hoolter Daânsers zelfs helemaal naar een groot folklorefestival in Gwalior, India. Om voldoende dansparen te krijgen, zochten de Helderse Boerendaansers na de uitnodiging voor het festival contact met de Hoolter Daânsers. Het is een mooi voorbeeld van hoe saamhorig de verschillende dansgroepen met elkaar optrekken.

Het enthousiasme van de Hoolter Daânsers en hun voorliefde voor hun klederdracht, klompen en dans straalt van de leden af. Dankzij hun inzet en enthousiasme blijft dit Overijsselse erfgoed levend.

Meer weten?

Wil je meer weten over de Hoolter Daânsers? Lijkt het je leuk om optredens te bezoeken of als lid of vrijwilliger bij de stichting betrokken te raken? Neem dan ook eens een kijkje op de website van de Hoolter Daânsers.

Dit verhaal kwam tot stand in het kader van het project ‘Erfgoedvrijwilligers inspireren elkaar’ van Erfgoedplatform Overijssel. Binnen dit project leggen we de verhalen van Overijsselse erfgoedvrijwilligers en hun erfgoed vast. Niet alleen zetten we zo de vrijwilligers in het zonnetje en waarderen daarmee hun inzet. Maar hun verhalen en ervaringen kunnen ook anderen inspireren en motiveren. Dit project is mede mogelijk gemaakt met steun van het Cultuurfonds.