Koop Oosterveen: ‘Onze vijand probeerde ons te doden. Dat was hun werk. Zij vochten voor hun vrijheid. Dat is ook weer van hogerhand gekomen. Soerkarno wou president worden. Die heeft de bevolking daarin meegetrokken. Zoals hier in de oorlog Mussert was. Mussert was een grote, zware NSB-er en probeerde ook vrienden te vinden. Soerkarno was een hogere piet in Indonesië, zogezegd, en die wou de baas worden over Indonesië. Dat is hem ook gelukt, via de Amerikanen en de Engelsen. Die heeft hij aan zijn kant gekregen. Toen stonden de Nederlanders op een zijspoor. Zo is het gebeurd daar. Misschien was het beter geweest als Indonesië bij Nederland was gebleven, voor hen en voor ons. Dan hadden we daar wegen kunnen bouwen et cetera. Er leven nu nog miljoenen mensen in armoede daar. Ik ben zelf nooit terug geweest, maar ik heb weleens van kennissen gehoord die daar terug geweest zijn dat heel veel Indonesiërs het wel met de Nederlanders eens waren.
Heel veel Indonesiërs mensen zagen ons toen als bevrijders. Ze waren vol vreugde. Ze waren bevrijd van de Japanners. Ze hadden een rottijd meegemaakt onder de Japanners. Toen kwamen de Nederlanders. Voor de Japanners moesten ze een buiging maken en voor de Nederlanders konden ze hun hand opsteken. Zo was dat. Achteraf is het allemaal tevergeefs geweest. Wij zijn de verliezers geweest. Het was niet nodig geweest. Ze hadden Indonesië direct weg moeten geven. Bekijk het zelf maar, Soekarno met zijn hele troep! Zo bekijk ik dat. Het is door de Nederlandse regering tegengehouden. Nederland wou Indonesië behouden. Ze hadden dat beter niet kunnen doen, want later hebben ze het wel gedaan. Toen hebben ze die overstap gemaakt.’
Ewout van der Horst
