Goed nieuws voor de erfgoedwereld! De Koninklijke Bibliotheek, nationale bibliotheek en de collectieve beheersorganisaties Lira en Pictoright hebben het nationale koepelcontract voor periodieken getekend. Dit betekent dat je als erfgoedorganisatie vanaf 1 januari 2025 kranten en tijdschriften in je collectie makkelijker online beschikbaar kunt stellen. Ook als je niet weet wie de rechthebbende is. Als organisatie kun je je nú al voorbereiden.
Het nationale koepelcontract periodieken is het resultaat van nieuwe wetgeving gebaseerd op de Europese DSM-richtlijn (Copyright and the Digital Single Market) in 2021. Deze richtlijn maakt het mogelijk voor erfgoedinstellingen om out-of-commerce materiaal, dat niet meer in de handel is, online beschikbaar te stellen. Eerder zijn al een convenant losstaande muziekwerken en een convenant audiovisuele werken tot stand gekomen. Lees hier meer over die out of commerce-regelingen en bekijk hier een overzicht van bestaande out of commerce regelingen.
Meer mogelijkheden
Met het Nationaal Koepelcontract is nu 1 contract voor alle out-of-commerce periodieken; uitgaven die nog wel auteursrechtelijk beschermd maar niet meer te koop zijn. Het nieuwe contract maakt het mogelijk om recente periodieken tot 10 jaar oud online te zetten en kent qua pagina-aantallen geen limiet. Ook geldt het contract voor alle websites en diensten, niet alleen van de KB maar ook van andere Nederlandse erfgoedinstellingen met periodieken in hun collecties, die tot de koepelovereenkomst toetreden.
Heb je als erfgoedorganisatie werken in je collectie die niet langer in de handel zijn of nooit in de handel zijn geweest? Met deze regeling kun je dat materiaal eenvoudig online zetten. Je hoeft niet meer uit te zoeken wie het auteursrecht heeft, wat veel tijd en moeite bespaart.
Begin nu al
Hoewel het koepelcontract nu is getekend, gaat het pas op 1 januari volgend jaar in. Maar je kunt je als organisatie nu al voorbereiden. Elke publicatie moet je registreren bij het intellectuele eigendomsbureau van de Europese Unie (EUIPO). Daarna moet je zes maanden wachten voordat je de publicaties (kranten/tijdschriften) online mag zetten, zodat rechthebbenden tijd hebben om bezwaar te maken.
Hoe treed je toe?
Om toe te treden, onderteken je als organisatie een toetredingsformulier voor het koepelcontract met de collectieve beheersorganisaties Lira en Pictoright; Lira vertegenwoordigt de auteurs en Pictoright de beeldmakers. Doordat de KB alle kosten op zich neemt, hopen de initiatiefnemers dat veel partijen zich aansluiten.
Daarnaast onderteken je een bilateraal contract met de KB. Hierin staat hoe je publicaties bij de EUIPO aanmeldt en hoe de opt-out procedure werkt. Rechthebbenden hebben namelijk altijd het recht om te vragen of je een werk offline wilt halen.
Kansen voor uitbreiding Delpher.nl
Het koepelcontract helpt de KB om straks meer materiaal te kunnen plaatsen op Delpher, waar miljoenen pagina’s uit kranten, boeken en tijdschriften uit haar collectie te vinden zijn. Annemarie Beunen, juridisch adviseur bij de Koninklijke Bibliotheek, vertelt: “Voorheen konden we alleen kranten plaatsen die tot 1995 verschenen zijn, maar vanaf 1 januari 2025 mogen we kranten toevoegen die minimaal tien jaar oud zijn. Bovendien zijn we niet langer gebonden aan een maximum aantal pagina’s per publicatie. Dit betekent dat we veel meer materiaal beschikbaar kunnen stellen.”
Meer weten?
Om belanghebbenden op de hoogte te brengen, starten de initiatiefnemers in het najaar van 2024 een campagne. Zo kunnen zoveel mogelijk organisaties van dit nationale koepelcontract voor periodieken profiteren. Ben je benieuwd hoe out-of-commerce regelingen kunnen helpen om je erfgoedcollecties online beschikbaar te stellen. In dit artikel op de website van het NDE legt Maarten Zeinstra het uit.
Kijk voor meer informatie over het Nationaal Koepelcontract ook naar de aankondiging van de KB en de informatiepagina op de website van het Netwerk Digitaal Erfgoed.
