Afgelopen zaterdag was de Overijsselse Immaterieel Erfgoed Dag. In het centraal gelegen Lemelerveld kwamen meer dan vijftig vertegenwoordigers van Overijsselse immaterieel erfgoedgemeenschappen bij elkaar. Om elkaar te ontmoeten, zich te laten informeren én ervaringen uit wisselen.
Het was een bont gezelschap: Van klootschieters, corsobouwers en molenaars, melkbusschieters, en krentenwegge bakkers tot ambassadeurs van de streektaal, papierscheppers, perkamentmakers, en vrijwilligers die zich inzetten voor lokale volksfeesten, tradities en (paas)gebruiken.
Daarnaast waren ondersteuners vanuit het lokaal, regionaal en provinciaal netwerk aanwezig, waaronder beleidsmakers, cultuurmakelaars, vertegenwoordigers van het KIEN en onze erfgoedcoach Marjanne Foppen. Speciale gast was Gert Harm ten Bolscher gedeputeerde (SGP) met de portefeuille Leefbaar Platteland, Innovatie, Arbeidsmarkt, Vergunningverlening en Erfgoed.
Provincie Overijssel maakt zich sterk voor immaterieel erfgoed
De middag begon met een gezellige lunch, waarbij de gasten zich de soep en broodjes goed lieten smaken en elkaar leerden kennen. Pieter van Rooij van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) heette alle gasten welkom. Hij ging vervolgens in gesprek met Gert Harm ten Bolscher over het belang dat hij hecht aan immaterieel erfgoed en de afspraken die er zijn tussen de provincie Overijssel, het KIEN en Erfgoedplatform Overijssel om IE gemeenschappen gericht te ondersteunen.
Zelf komt Ten Bolscher uit de gemeente Rijssen Holten. In Rijssen wordt al heel wat jaren in de week voor de bouwvakvakantie een houtdorp georganiseerd voor kinderen van de basisscholen. Tijdens Houtdorp Rijssen bouwen de kinderen in een week tijd van pallets een huttendorp. Het materiaal wordt geleverd door de (bouw)bedrijven die voor de bouwvak hun werkplaats opruimen. Het houtdorp is in augustus 2018 bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland.
Na de introductie ging Ten Bolscher in gesprek met de gemeenschappen over de uitdagingen waar zij tegenaan lopen en wat de provincie nog meer kan doen om IE gemeenschappen te ondersteunen. Met name de regeldruk waar gemeenschappen bij het organiseren van evenementen tegenaan lopen kwam naar voren als aandachtspunt.
Quiz time
Een ludieke quiz zorgde voor een luchtige afwisseling. Hierbij leerden de aanwezigen niet alleen meer over wat zoal onder immaterieel erfgoed wordt verstaan, wie dat bepaalt en welke diverse vormen er zijn, maar kregen ook de kans kregen hun eigen visies hierop te delen. Overijsselse voorbeelden als Staphorster Stipwerk en melkbusschieten kwamen voorbij. Marjanne Foppen vult aan: ,,In 2022 is over verschillende vormen van immaterieel erfgoed in Overijssel een speciale brochure verschenen , hoewel inmiddels alweer nieuwe vormen zijn bijgeschreven in de inventaris. Een volledig overzicht van immaterieel erfgoed in Nederland vind je hier.”
Erfgoedcoach Marjanne Foppen
Na een korte pauze vertelde Marjanne Romkes-Foppen over haar rol als erfgoedcoach in Overijssel en hoe zij met het Erfgoedplatform Overijssel erfgoedorganisaties die draaien op de inzet van vrijwilligers, ondersteunen.
Marjanne licht toe: ,,Op de website erfgoedplatformoverijssel.nl vind je als erfgoedvrijwilliger relevant nieuws, interessante bijeenkomsten, verdiepende kennis en inspirerende verhalen die je kunnen helpen bij je activiteiten. Bovendien gaan we komend jaar, gesteund door de Provincie Overijssel en landelijke partners, nóg nauwer samenwerken met onze partner KIEN om jullie als dragers van het Overijssels immaterieel erfgoed laagdrempeliger en beter te kunnen begeleiden en ondersteunen. Met deze vergevorderde vorm van samenwerking is Overijssel koploper in Nederland als het gaat om provinciale ondersteuning van immaterieel erfgoedgemeenschappen.”
Veiligheid op evenementen
Bij het organiseren van evenementen krijg je als erfgoedgemeenschap te maken met regelgeving, vergunningaanvragen en veiligheidsplannen. Roelf Pot van het Event Safety Institute nam daarom de aanwezigen in het volgende programmaonderdeel mee in de wereld van wet- en regelgeving rond evenementen.
Marjanne blikt terug: ,,Uit reacties vanuit de gemeenschappen blijkt wel dat dit voor hen een actueel thema en zorgpunt is. Het helpt om als organisatie een sterk team samen te stellen die de gesprekken voeren met de gemeente en protocollen kunnen opstellen. We stellen de presentatie van Roelf ook beschikbaar via de Kennisbank van erfgoedplatformoverijssel.nl , zodat de belangrijkste informatie centraal terug te vinden is.”
Muzikale afsluiting in de streektaal
De middag werd feestelijk afgesloten door de Sallandse muzikant Erwin Nyhoff, frontman van The Prodigal Sons en the Voice finalist. Nadat hij een aantal mooie eigen liedjes in de streektaal ten gehore had gebracht, zong hij een aantal bekende covers. Intussen was er voor de deelnemers de gelegenheid om te netwerken, onder het genot van een hapje en drankje en om te reflecteren op de middag.
Erfgoedcoach Marjanne Foppen blikt tevreden terug op de bijeenkomst: “Het was waardevol om bekenden binnen het immaterieel erfgoedveld weer te ontmoeten, maar ook om kennis te maken met voor mij nog onbekende initiatieven. Ook kon ik een rol spelen om vrijwilligers die met dezelfde vormen van immaterieel erfgoed bezig zijn met elkaar in contact te brengen.
Met de opgehaalde input kunnen we vanuit het KIEN en Erfgoedplatform Overijssel ook het komende jaar verder bouwen aan de ondersteuning van levende Overijsselse tradities, feesten gebruiken en de vrijwilligers die zich hier met hart en ziel voor in zetten. De eerste mailtjes met gerichte ondersteuningsvragen zijn na zaterdag al bij ons binnengekomen. Op naar de volgend jaar, waarin we opnieuw zo’n mooie provinciale ontmoetingsdag hopen te organiseren!”
De Overijsselse Immaterieel Erfgoeddag werd georganiseerd door het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) en het Erfgoedplatform Overijssel, in samenwerking met de klankbordgroep Overijssel. Die bestaat uit een vertegenwoordigers van verschillende disciplines van het Overijsselse immaterieel erfgoedveld. De IE dag is georganiseerd in opdracht van de Provincie Overijssel.
